KOZIERADKA Trigonella (Papilionaceae) boża trawka, grecka koniczyna, greckie siano, kozioroźnik, boże ziele, fenegryka.

„…To skromne zioło jest darem Żywiołu Ziemi – darem Matki Ziemi i darem Bogini Mocy Siedliska – Matki Przyrody (Rodżany – Bogini Siedliska Ziemskiego – Tej Która Stoi PRZY RODZIE – Bogu Opiekunie i Ojcu Ludzkości i Narodów, a też każdego Człowieka z osobna.

Powiadam wam, że to ziółko nie bez powodu mu poświęcono w tychże pradawnych wierzeniach, które my w Naszej Świątyni Światła Świata uprawiamy i dzisiaj ku chwale Najwyższego. Zaręczam wam, że stosowana na co dzień w kuchni a także na inne sposoby używana jako zioło lecznicze, kozieradka-koszeradka (boża trawka), może odmienić los waszego ciała fizycznego, a do  zdrowotnego przewrotu – ozdrowieńczej odmiany doda też swój specjalny, niepowtarzalny smaczek  zioła naszych łąk, zioła które wielbili nasi przodkowie i używali go gdy tylko mogli…”

Kozieradka – a właściwie Koszerada lub koszeradka nazywana bywa także Bożą Trawką albo Bożym Ziółkiem. Jest to jedna z niedocenianych w polskiej kuchni roślin przyprawowych, która w kuchni sarmackiej była stosowana powszechnie.

Jej nazwa obyczajowa bierze się stąd, że smak i bardzo specyficzny zapach kozieradki  jest po prostu bardzo lubiany przez kozy, a onieważ raduje kozy więc kozie – radka.

Nazwa łacińska „foenum-graecum” oznacza natomiast „greckie siano.”

Już ponad 5 lat temu w kulturze egipskiej królowała kozieradka, służyła jako lek, kosmetyk oraz pożywienie. Sproszkowane nasiona z oliwą wcierano w skórę by wygładzić zmarszczki i włosy by je wzmocnić. Egipcjanie wykorzystywali również kozieradkę do balsamowania i produkcji kadzideł.

Greccy medycy, w tym Hipokrates stosowali i cenili ją za szerokie zastosowanie w medycynie, leczyli nią schorzenia wątroby, płuc, nerek a nawet niemoc płciową, nazywana tam była grecką koniczyną lub greckim sianem.

W Indiach kozieradka zastępowała kawę. Na Bliskim Wschodzie doceniono jej właściwości pobudzające apetyt i karmiono nią kobiety w haremach, gdzie królowały obfite kształty. Ciekawostką jest fakt, iż to właśnie na bliskim Wschodzie zauważono, że regularne stosowanie kozieradki powiększa i ujędrnia biust.

Kozieradkę doceniali również benedyktyni i to właściwie dzięki nim roślina na przełomie VIII – XIX wieku zaczęła być uprawiana w Europie. Przyrządzano z niej mikstury na problemy skóry głowy i przekrwione oczy.

Roślina pochodzi z Azji (rodzimym obszarem występowania kozieradki był Kaukaz, Uzbekistan i Turkmenistan) oraz Europy Wschodniej (Mołdawia, Estonia, Litwa) i tam można ją spotkać dziko rosnącą. Dziś roślina uprawiana jest niemal na całym świecie.

W naszym kraju również możemy hodować kozieradkę, nasiona kozieradki w naszym klimacie dojrzewają  we wrześniu  lub na początku października. Roślina wymaga gleby żyznej, bogatej w wapń, stanowiska słonecznego i w miarę osłoniętego od wiatru. Siać ją należy pod koniec kwietnia, nasiona siejemy na głębokość 1,5 cm, w rozstawie 30 cm, nasiona kiełkują po około dwóch tygodniach. Jeśli chcemy zapewnić sobie szybki i pewny zbiór najlepiej kozieradkę wysiać już w styczniu do skrzynek, a następnie przepikować do ogrodu. Kozieradka odporna jest na choroby i szkodniki. Strąki zrywamy kiedy dojrzeje dwie trzecie strąków, nasiona dojrzewają po zbiorze.

Nasiona kozieradki są cenioną przyprawą w kuchni orientalnej i bałkańskiej. Są składnikiem mieszanki curry i czubricy, gdzie nadaje im smak zbliżony do parmezanu. Spotyka się ją głównie w kuchni hinduskiej oraz w tajlandzkiej. W Jemenie kozieradka jest jednym z głównych składników narodowej potrawy zwanej Saltah, pojawia się ona także często w takich hinduskich i pakistańskich daniach jak: dahls czy mieszance przyprawowej panch phoron. W niektórych krajach nasiona kozieradki moczy się w wodzie i gotuje, po czym podaje jako kaszę. Liście i pędy posiadają korzenny aromat z nutą lubczyku i selera, są przepyszne w smaku.  Młode listki na wiosnę smakują jak fasolka szparagowa, można je dodawać do sałatek, a pędy przyrządzać jak szparagi. Polecam również kiełki z kozieradki, mają ciekawy ostry smak i są naprawdę świetnym dodatkiem sałatek, bardzo łatwo je wyhodować w domu.

W medycynie weterynaryjnej kozieradka jest wykorzystywana jako środek wzmacniający, mlekopędny, stymulujący przyrosty masy ciała, osłaniający, przeciwzapalny i regenerujący. W produkcji zwierzęcej od starożytności kozieradka była stosowana do tuczenia zwierząt. Zalecana również dla zwierząt w okresie okołoporodowym (profilaktyka zaparć, biegunek, stresu, zapobieganie niedoborowi mleka). Kozieradki używano niegdyś w charakterze odżywki, aby nadać końskiej sierści blasku.

Z nasion kozieradki pozyskiwano niegdyś żółty barwnik, natomiast śluzem usztywniano tkaniny. Korzystali z niej również mężczyźni zmagający się z łysiną.

  Kiełki kozieradki

Kozieradka pospolita – Trigonella foenum graecum – roślina jednoroczna dorastająca do 60 cm wysokości, liście trójlistkowe, złożone z listków odwrotnie jajowatych; kwiaty bladożółte osadzone w kątach liści; owoc – strąk. Roślina uprawiana i zdziczała.

Kozieradka błękitna – Trigonella coerulea – roślina jednoroczna o silnej woni dorastająca do 60 cm wysokości, listki podłużnie jajowate, tępe, brzegiem drobno ząbkowane; kwiaty jasnoniebieskie; owoc – strąk. Kwitnie od czerwca do lipca. Roślina uprawiana, niekiedy zdziczała.

   Kozieradka błękitna Trigonella coerulea 

Surowcem leczniczym jest nasienie kozieradki, figuruje pod nazwą Semen Foenugraeci. Nasiona są bardzo twarde i trudne do rozdrobnienia, dlatego zazwyczaj polecane są mielone, ja osobiście polecam mielić je na bieżąco przed użyciem, tylko wtedy uzyskamy prawdziwy, mocny aromat ziela.

Surowiec zawiera 20-45% śluzu (mannogalaktanu), saponiny sterydowe (pochodne diosgeniny i jej izomer yomoganinę – 0,1-2,2%, tigogeniny, gitogeniny, 25-spirostano-3,5-dien, neogitogeniny, neotigogeniny), białka – 20-27%, flawonoidy (witeksyna, wicenina, izowiteksyna, 2”-o-p-kumaroilowiteksyna), betainę kw. nikotynowego – trygonelinę – 0,04%, cholinę – 0,05%, olejek eteryczny, niacynę -3-5 mg/100g, olej tłusty -6-10%, liczne sole mineralne, wit.F, lecytynę – 2%, gorycze, garbniki. Nasiona są materiałem wyjściowym do produkcji saponin steroidowych służących z kolei do półsyntezy kortykosteroidów (diosgenina).

MAGIA

W dawnych czasach rolę afrodyzjaków pełniły magiczne mikstury przyrządzane przez czarownice, sądzono, że sprawność seksualną można czerpać z organów płciowych zwierząt, głównie jąder. Sądzono iż najlepszy efekt otrzymamy stosując specyfiki typu 2 w 1 czyli suszone i sproszkowane jądra samców doprawione mieszanką wonnych ziół. Dlatego też do przyrządzania miłosnych wywarów wykorzystywano również dary natury czyli: zioła, żywice, korę drzew, korzenie i bulwy roślin. Kozieradka była właśnie jedną z takich roślin ponieważ bardzo często wchodziła w skład takich magicznych, specyfików. Nie jest oczywiście moim zamiarem aby was namówić do stosowania organów zwierzęcych w tychże celach, ale nasiona kozieradki jak najbardziej polecam.

Jeśli organizujemy romantyczny wieczór we dwoje, nie strońmy od kozieradki, bowiem podwyższa  poziom testosteronu, a lecytyna i inne składniki w niej zawarte pobudzają mięśnie do pracy i poprawiają wydolność psychiczną i fizyczną.

Kozieradka wpływa również na samopoczucie, noszona przy sobie zapewni śmiałość i doda pewności siebie.

DZIAŁANIE

Składniki sterydowe kozieradki działają wyraźnie hormonalnie i wykazują wpływ anaboliczny. Mogą zastąpić z powodzeniem sztuczne sterydy anaboliczne. Zwiększają retencję azotu, pobudzają syntezę białek, zwiększają stężenie hemoglobiny i liczbę erytrocytów we krwi. Zatrzymują wodę, sód, wapń, żelazo i chlor w organizmie. Pobudzają procesy regeneracji tkanek, pobudzają przyrost tkanki mięśniowej i łącznej. Kozieradka działa odżywczo, odkażająco, przeciwzapalnie, rozmiękczająco, powlekająco, wykrztuśnie, tonizująco, pobudzająco na procesy trawienne, mlekopędnie; regulują wypróżnienia i metabolizm. Pobudzają strefy rozrodcze paznokci i włosów, zwiększają wydzielanie androsteronów i estrogenów. Obecnie w niektórych krajach kozieradka jest wykorzystywana do produkcji hormonów sterydowych.

WSKAZANIA 

Wysiłek sportowy, uprawianie kulturystyki, osłabienie, niedokrwistość, niedoczynność kory nadnerczy i gruczołów płciowych, zaburzenia przemiany materii, zaparcia, choroby układu oddechowego, niedobory witamin i soli mineralnych, osłabienie, choroby zakaźne, zaburzenia trawienia, laktacja, kaszel, choroby skórne i włosów, przeziębienie, stany ozdrowieńcze, choroba wrzodowa, wychudzenie, stany zapalne przewodu pokarmowego.

Zewnętrznie jako okłady, płukanki: owrzodzenia, rany, ropnie, czyraki, strupy, łupież suchy, wypadanie włosów, krosty, wypryski, suchość skóry.

NAPAR

2 łyżki nasion zalać 2 szkl. wrzącej wody lub gorącego mleka; odstawić na 20 minut; przecedzić. Pić 4 razy dz. po 150 ml; niemowlęta -8-10 ml, 3-4 razy dz.; dzieci w wieku 10-24 miesięcy – 32 ml, 3-5 r. ż. – 38 ml, 6-8 r. ż. – 42 ml, 9-12 r. ż. – 64 ml, 13-15 r. ż. – 85 ml, 3-4 razy dziennie. Można osłodzić miodem.

Odwar (jest wartościowszy od naparu): 2 łyżki nasion zalać 2 szklanki wody; gotować 3 minuty; odstawić na 20 minut; przecedzić. Pić jak napar. Odwar z nasion posłuży też do płukania jamy ustnej, a papka z nasion pozostałych po odwarze nasion i odrobiny wody wzmocni dziąsła i uchroni przed parodontozą.

PROSZEK KOZIERADKOWY 

Nasiona zmielić na drobny proszek. Zażywać 3 razy dz. po 1 łyżeczce.

MIÓD KOZIERADKOWY

Na każdą łyżeczkę proszku dać 1 łyżkę miodu, wymieszać. Zażywać 4 razy dz. po 1 łyżce.

NAFTA KOZIERADKOWA

0,5 szklanki mielonych nasion zalać 200 ml nafty kosmetycznej. Macerować 7 dni. Przefiltrować. Dodać 5 kropli olejku lawendowego, 5 ml oleju kamforowego i 2 łyżki tranu. Skórę z ostrym trądzikiem przemywać kilka razy dz. Można stosować do odżywiania włosów.

OLEJ KOZIERADKOWY

0,5 szklanki zmielonych nasion zalać 200 ml gorącego oleju, wytrawiać 14 dni; przefiltrować. Można go zażywać 2-3 razy dz. po 1-2 łyżki w wyżej wymienionych wymienionych chorobach. Jest znakomity. można wcierać w skórę i włosy, działa regenerująco, natłuszcząjąco i odżywczo.

Wcierać go we włosy (co 5 dni, potem należy je umyć w odpowiednim szamponie ziołowym i wypłukać w naparze lepiężnikowym, krwawnikowym, rumiankowym lub pokrzywowym) i skórę wyjątkowo zniszczone i suche.

Olej leczy odleżyny, rany, odparzenia, ropnie, nadżerki, owrzodzenia troficzne, rozpadliny skórne. Wymieszany z olejem rycynowym (1:1) doskonale oczyszcza skórę (ważne przy suchej skórze nie znoszącej mydła) zastępując popularne często powodujące odczyny alergiczne kosmetyki. Można nim wyleczyć wiele schorzeń u niemowląt (np. odparzenia).

MIESZANKA OLEI Dr. H. Różański

W przypadku łuszczycy i schorzeń podobnie objawiających się oraz do pielęgnacji skóry oczyszczania, odżywiania, co się sowicie opłaci, gdyż daje świetne efekty. Leczy też  trudno gojące się rany, oparzenia, trądzik pospolity i różowaty, łojotokowe zapalenie skóry, czyraki i in. wyżej wymienione choroby. Jeżeli zmieszamy go z maścią arnikową lub z wyciągiem olejowym (glicerynowym) z arniki to będzie leczył opuchlizny, wybroczyny i wysięki. Staje się wówczas niezmiernie skuteczny w leczeniu trądzika pospolitego i pryszczy w okresie miesiączkowania oraz ciąży (UWAGA! W czasie ciąży oleju nie zażywać doustnie!).

Po 10 ml. olei: kozieradkowy, dziurawcowy, rycynowy, żywokostowy, nagietkowy, kamforowy i lniany, nafta kozieradkowa – 30 ml, wit. A, D i E w kroplach – 10 kropli, olejek lawendowy – 1 ml. Wszystkie oleje wymieszać. Stosować zewnętrznie (okłady 2 godzinne z nasączonej gazy; częste przemywanie schorzałego miejsca) i jednocześnie wewnętrznie (odwar z kozieradki).

MASAŻ UJĘDRNIAJĄCY I POWIĘKSZAJĄCY BIUST

Kozieradka na biust, a czemu nie? Skoro już lata temu na Bliskim Wschodzie używano jej w tym celu, to czemu nie spróbować? Nasiona kozieradki mają wysokie stężenie fitoestrogenów. Fitoestrogeny są zamiennikiem żeńskiego hormonu – estrogenu. To właśnie estrogen odpowiada w dużej mierze za wygląd biustu – czyli tak za jego jędrność, jak i wielkość.

Wystarczy zalać nasiona wodą aby były całe przykryte i pozostawić na noc. Następnego dnia użyć wodę  do delikatnego masażu piersi. Stosować co drugi dzień.

MASKA NA WŁOSY

W przypadku chorych włosów, brak połysku, wypadanie, suchość, zniszczenie zabiegami fryzjerskimi, rozdwajanie, łamliwość.

3 łyżki nasion zalać 150 ml wody; zagotować; odstawić na 30 minut; wywar wetrzeć we włosy, przykryć folią na 3 godziny, następnie włosy wypłukać w naparze łopianowym lub (i) tatarakowym. Zabiegi powtarzać co 5 dni.

MASECZKA Z LNEM

Na cerę suchą, wrażliwą, zniszczoną i ze stanami zapalnymi, w celu odżywienia i odświeżenia skóry. Maseczka działa też natłuszczająco, pojędrniająco, wybielająco, oczyszczająco, przeciwzapalnie, odkażająco, nawilżająco i osłaniająco.

2 łyżki nasion kozieradki i 2 łyżki nasion lnu zalać taką ilością wody aby uzyskać gęstą papkę, zagotować; odstawić na 20 minut. Ciepłą papkę nałożyć na umytą i odtłuszczoną skórę na 30 minut. Następnie zmyć skórę w naparze tatarakowym lub rumiankowym; nie wycierać skóry lecz pozostawić do samoistnego wyschnięcia. W skórę wetrzeć maść arnikową, nagietkową lub krem albo maść Linomag.

MASECZKA Z KOZIERADKI

Zmielone nasiona zalać ciepłym olejem w zależności od typu cery. W przypadku bardzo wysuszonej olej awokado, arganowy lub oliwa z oliwek. W przypadku cery tłustej olej lniany, jojoba, krokoszowy. Wymieszać do konsystencji pasty. Nałożyć na 15 minut na twarz, szyję i dekolt. Maseczkę można nakładać na spierzchnięte wargi, spękane stopy, chropowate łokcie. Skóra stanie się gładka i delikatna.

UWAGA!

Kozieradki nie zaleca się stosować w czasie ciąży, gdyż może wywołać wczesny poród.
Kozieradka może oddziaływać na poziom cukru we krwi. Osoby przyjmujące leki, zwłaszcza antykoagulanty lub leki na cukrzycę powinny skonsultować kurację kozieradką ze swoim lekarzem. Osoby z cukrzycą powinny monitorować swoje wartości i konsultować stosowanie kozieradki z lekarzem.
Materiały zawarte na tej stronie nie stanowią żadnej porady o charakterze medycznym, służą one wyłącznie w celach informacyjnych. Nie odpowiadam za złe zastosowanie lub zrozumienie powyższych treści.
Wszelkie kuracje lecznicze należy skonsultować z lekarzem.
Jeśli chcesz umówić się na konsultację, poradę lub dobór ziół lub kuracji, napisz do mnie maila. Zapraszam serdecznie.
zielnikdziewanna@gmail.com

Z miłością Dziewanna.

Źródła: Korzystałam z wiedzy i zapisków własnych, z książki „Zioła w apteczce domowej” Krystyna Suchorska i Zenon Węglarz, „Ziołolecznictwo” Czesław Andrzej Klimuszko, ze strony: http://www.rozanski.ch/fitoterapia2.htm

Cytat początkowy ze strony: https://bialczynski.pl/2012/07/26/kozieradka-albo-koszeradka-boza-trawka-jako-przyprawa-w-kuchni/